Chögyal Terdag Lingpa (1646-1714)

Voorouders en geboorte

Rigzin Terdag Lingpa was een emanatie van de spraak van de grote vertaler Vairocana. Op verzoek van de dakini’s nam zijn volmaakt zuivere bewustzijn de vorm aan van een heruka, en Terdag Lingpa werd temidden van regenbogen en wonderbaarlijke tekenen geboren op maandag 26 maart 1646 (de tiende dag van de tweede maand van het jaar van de Vuur Hond).

Zijn moeder was Yum Lhandzin Yangchen Drolma, die zelf een directe nazaat was van de Chögyal Dynastie van de grote koningen Songtsen Gampo en Trisong Deutsen. Zijn vader, Sangdak Thrinley Lhündrup was de reïncarnatie van Nubchen Sangye Yeshe, een van de vijfentwintig discipelen van Padmasambhava. Sangdak Thrinley Lhündrup, die werd geboren in Chak Jangchub Ling in 1611 (het jaar van het Ijzeren Vrouwelijke Varken), was de zoon van Khedrub Don-Nga Tenzin, een geleerde en gerealiseerde meester van de Nyö clan.

Sangdak Thrinley Lhündrup was een vermaarde geleerde en leraar die zelf studeerde bij dertig zeer gerealiseerde meesters van zijn tijd. Vervolgens gaf hij deze diepgaande en uitgestrekte leringen aan zijn verheven spirituele zoon van lichaam, spraak en geest, de grote ontdekker van verborgen schatten Chögyal Terdag Lingpa Rigzin Jurme Dorje.

Transmissies van de Doctrine

Terdag Lingpa heeft een immense hoeveelheid transmissies bestudeerd en ontvangen. Zoals geschreven in de Geschiedenis van de Nyingma Traditie, de Nyingma Choe-jung, door Zijne Heiligheid Dudjom Rinpoche:

“Het zou moeilijk zijn om zelfs alleen al de titels te begrijpen van alle teksten die Terdag Lingpa bestudeerde en realiseerde, maar deze omvatten alle overgedragen precepten van de Nyingma overdrachtslijn, inclusief bekende schatten zoals de Soetra die alle intenties verzamelt, het Magische net, de Drie samayogas en de cycli van Yangdag Heruka, Vajrakilaya en Yamantaka. De grote gerealiseerde meesters van India en Tibet zoals Padmasambhava, Vimalamitra, Humkara, Buddhaguhaya, Vairocana, Yeshe Tsogyal, Nyangral Nyima Ozer en de alwetende Longchenpa, verschenen voor hem in hun hoogste wijsheidsvorm en creëerden emanationele mandala’s die Terdag Lingpa bekrachtigden in de overgedragen voorschriften en schatten; deze transmissies werden door Terdag Lingpa geïllustreerd in zijn eigen termas, zijn beleringen en commentaren hierop, en in zijn toelichtingen over de essentiële instructies van het diepgaande pad. Hij zag en werd bekrachtigd door vele meditatiegodheden zoals Vajrakumara, Vajrasattva, Yangdak Heruka, de Grote Mededogende, de vreedzame en toornige godheden en Vajra Yogini. Chögyal Terdag Lingpa onderhield en onderwees de diepzinnige leringen ten bate van alle voelende wezens en belichaamde de drie onverwoestbare waarheden van alle Boeddha’s.”

De grote Tertön

Terdag Lingpa was een grote tertön of ontdekker van ‘schatten’, termas.

Op achttienjarige leeftijd ontdekte Terdag Lingpa de terma van de Innerlijke essentie van de Gewaarzijn-houder [rig-‘dzin thugs-thigs], in Yamalung op vrijdag 15 juni 1663 (de tiende dag van de vijfde maand van het jaar van de Water Haas).

Op tweeëntwintigjarige leeftijd ontdekte hij de terma van Yamantaka, de vernietiger van arrogantie [gshin-rje dregs joms], in Sheldrag op zaterdag 24 september 1667 (de achtste dag van de maand khrums in het jaar van de Vuur Ram).

Op eenendertigjarige leeftijd ontdekte hij de terma van de Toornige Guru [guru grag-po] en de Atiyoga en Vajrasattva cyclus [rdor sems ati skor] in de Okar Drak grot op zaterdag 19 december 1676 (de vijftiende dag van de maand van de Tijger in het jaar van de Vuur Draak).

Op vijfendertigjarige leeftijd ontdekte Terdag Lingpa in het openbaar in Shawuk Tago op vrijdag 23 augustus 1680 (negenentwintigste dag van de zesde maand van het jaar van de Ijzeren Aap) de terma van de Doctrinaire cyclus van de Grote Meedogende als de universele bijeenkomst van de Sugata’s [thugs-rje chenpo bde gshegs kun-dus kyi chos skor].

De grote meester en zijn discipelen

Terdag Lingpa gaf deze kostbare leringen door aan vele fortuinlijke discipelen die bijeenkwamen om zich te laven aan de nectar van de spraak van deze meester. De belangrijkste onder zijn persoonlijke discipelen was de Vijfde Dalai Lama, de verheven overwinnaar, met wie Terdag Lingpa een beschermheer-leraar relatie deelde.

Veel grote meesters uit die tijd beschouwden Terdag Lingpa als hun leraar. Onder hen waren Sangye Gyatso, de regent van de Vijfde Dalai Lama, Rigzin Pema Thrinley van het Dorje Drak klooster, Sakya Trizin Kunga Tashi, Zhabdrung (samen met zijn opvolger en andere figuren uit Cethang en Neudong), Gyaltshab van Tsurphu, Trehor Choktrul, Drikung Kunchok Thrinley Zangpo, Taklungpa Tenzin Siji Namgyal, Drukpa Paksam Wangpo, Gampo Choktrul Zangpo Dorje, Chamdo Gyalwa Phagpa Lha, Ngawang Chokji Tulku, Ngawang Kunga Tenzin van Dokham, Kathog Gyalse Sonam Decen en de tweede Dzogchen, Pema Rigzin Jurme Thekchok Tenzin.

Onder de grote meesters, tijdgenoten van Terdag Lingpa, lijkt er niemand te zijn geweest die hem geen eer betuigde.

De leer behouden en verspreiden

Terdag Lingpa, die bekend staat als een van de grootste tertöns van Tibet, werkte onvermoeibaar om de Dharma leringen te behouden en over heel Tibet te verspreiden. In 1676 stichtte Terdag Lingpa het Og Min Ogyen Mindrolling klooster, om de continuïteit en het behoud van de diepgaande leringen van de Nyingma overdrachtslijn te waarborgen.

Veel kostbare leringen, die op het punt stonden verloren te gaan, werden onder zijn leiding verzameld en gerestaureerd. Terdag Lingpa is de auteur van het magistrale traktaat, de Terchen Kabum (Verzamelde Geschriften), in zestien delen, met commentaren op verschillende aspecten van de studie van het Tibetaans boeddhisme.

Terdag Lingpa is ook de auteur van bDud ‘joms Bhum Zang, een verzameling van verschillende bekrachtigingen die later de basis zou vormen voor de Rinchen Terdzöd compilatie. Deze kostbare leringen werden door Terdag Lingpa overgedragen aan zijn jongere broer Lochen Dharmashri, een emanatie van de grote vertaler Yudrak Nyingpo, die ze op zijn beurt doorgaf aan Gyalse Drinchen Rinchen Namgyal, een emanatie van Vimalamitra.

Lochen Dharmashri - Terdag Lingpa’s grootste discipel

Chögyal Terdag Lingpa’s belangrijkste discipel was zijn jongere broer, de grote Lochen Dharmashri, de zon van de beleringen, geboren in het jaar 1654 (het jaar van het Houten Mannelijke Paard). Hij stond in heel Tibet bekend als een van de meest geleerde exponenten uit de geschiedenis van het boeddhisme.

Lochen Dharmashri is de auteur van een van de beroemdste verhandelingen van de Nyingma School, de Lochen Kabum. Deze twintig delen van Lochen Dharmashri’s verzamelde geschriften beginnen met een unieke interpretatie van de betekenis van de Soetra die alle Intenties verzamelt (Dupa mDo) en het Magische net (Gyutrul Drawa), in de vorm van grote commentariële uiteenzettingen. Zijn commentaren op de Guhyagarbha Tantra – de Sangdag Gongjen en de Sangdag Zhalung – zijn vermaard om hun helderheid en eloquentie.

Zoals in de Nyingma Choe-jung van Z.H. Dudjom Rinpoche staat:

“Vanuit deze twee, meester en discipel (Terdag Lingpa en Lochen Dharmashri), verdeelde de overleveringslijn zich in vele stromen, die zich helemaal uitstrekten van de kloosters van Kathog, Palyul, Shechen en Dzogchen in Kham, tot Gyelmorong in het verre oosten, en tot de Golok regio van Amdo.”

Richtlijnen en instructies voor leerlingen en nakomelingen

Chögyal Terdag Lingpa’s advies voor zijn discipelen en nakomelingen was om voortdurend te werken aan het behoud en de verspreiding van de kostbare Dharma. Als één van de grote visionairs van Tibet instrueerde hij zijn nakomelingen om weg te blijven van elke vorm van intrige, het tegenovergestelde van Dharma. De volgers van zijn overdrachtslijn dienden een laag profiel houden en het leven van een ware beoefenaar te leiden.

Zijn instructie was dat het hoofdklooster van Mindrolling de zuivere leer moest bewaren en als voorbeeld en referentie moest dienen voor de Nyingma traditie met betrekking tot alle liturgieën en heilige rituelen zoals lama dansen, mandala tekeningen, rituele instrumenten en voorwerpen, evenals andere detailpunten m.b.t. de leer en gedrag. Terdag Lingpa waarschuwde zijn volgelingen dat het aantal monniken in het klooster nooit zo groot mocht zijn dat de leraren niet alle aandacht aan ieder individu konden geven. Daarom had Mindrolling, in de tijden dat er in Tibet enorme kloosters waren met duizenden monniken, nooit meer dan driehonderd monniken.

In overeenstemming met zijn diepe begrip van de essentie van het spirituele leven, ligt het klooster dat Terdag Lingpa bouwde voor de beoefening en studie van de dharma verborgen in de vallei van Drachi, op een plek die speciaal zo gekozen is dat de stille pracht van het klooster pas in zicht komt als men er bijna is. Dit, zei hij, was om alle volgers van de overdrachtslijn eraan te herinneren hoe een ware beoefenaar zou moeten leven.

Terdag Lingpa's nalatenschap

Op deze manier zette Chogyal Terdag Lingpa’s bijdrage aan het behoud en de verspreiding van de kostbare leringen zich door de eeuwen heen voort. In de woorden van Z.H. Dudjom Rinpoche, in de Nyingma Choe-jung:

“In een tijd waarin de verheldering en verwezenlijking van de wonderbaarlijke nalatenschap van Trisong Deutsen en andere grote meesters van de overgeleverde voorschriften en tradities van de Nyingma School – waarvan de trilogie van de Soetra die alle Intenties verzamelt, het Magische net en de Mentale klasse het belangrijkste is – bijna als een lamp was geworden die zonder olie was komen te zitten, zocht Terdag Lingpa met moedig en onvermoeibaar groot doorzettingsvermogen die overleveringen en tradities op en herstelde de leringen vanaf hun grondvesten door zijn inspanningen en realisaties. In feite, is het te danken aan deze grote Bodhisattva, zijn broeders, discipelen, en zijn nakomelingen dat de Sa-Nga Nyingmapa, of Oude school van de geheime mantrayana, gelijk is aan de betekenis van haar naam, en dat haar authentieke, ononderbroken overdrachtslijn zich zonder verval heeft voortgezet tot op de dag van vandaag. Daarom zijn de wonderbaarlijke vriendelijkheid en nalatenschap van Terdag Lingpa ongeëvenaard. Dankzij de inspanningen van deze grote meester, verlaten wij, latere nyingmapas, ons niet alleen op kortstondige ceremonies en rituelen, deze bestempelend als diepgaande doctrines, maar blijven wij deze traditie in haar zuivere vorm, die een grote schat aan leringen is, in stand houden.”

Parinirvana

Op de ochtend van 17 maart 1714 (de tweede dag van de tweede maanmaand) zei Chögyal Terdag Lingpa: “Ik moet zeven stappen zetten naar het Oosten”. Vervolgens stond hij op, en na zeven stappen te hebben gelopen ging hij in kleermakerszit zitten en zei, als zijn laatste testament [‘da ka’i zhal chams]:

“Verschijningen, geluiden en gewaarzijn zijn godheden, mantra’s en de sfeer van dharmakaya,
Zich oneindig uitspreidend als manifestatie van kayas en oorspronkelijke wijsheid.
In de beoefening van de diepe en geheime grote yoga,
Mogen deze onscheidbaar zijn, en van één smaak, binnen de essentie van de geest.”

Toen zei hij: “Nu zijn de dakini’s gearriveerd om me verder te leiden” en hief zijn handen in het gebaar van het spelen van de damaru en de bel, en met meditatieve blik, zittend in meditatiehouding, ging hij over in Parinirvana, temidden van vele wonderbaarlijke tekenen.